डॉ. अमोल देशमुख – मनोविकार आणि मेंदूविकार तज्ञ
चिंता म्हणजे फक्त एखाद्या परीक्षेपूर्वी किंवा इंटरव्ह्यूपूर्वी होणारी भीती नव्हे. ती तुमच्या मनावर आणि शरीरावर सतत परिणाम करत असते – कधी कधी इतक्या शांतपणे की आपल्याला ते जाणवतही नाही.
जर तुम्ही खालीलपैकी एखादे किंवा अधिक लक्षणं अनुभवत असाल, तर तुम्हाला चिंता असण्याची शक्यता आहे.
१. सतत विचार करत राहणे आणि खूप काळजी करणे
कुठलीही गोष्ट वारंवार डोक्यात येते का? छोट्या छोट्या निर्णयांबद्दलही मनात खूप विचार चालू असतो का? सतत नकारात्मक शक्यतांचा विचार करणे, झोपताना मेंदू थांबत नाही असे वाटणे – ही चिंता असण्याची लक्षणं आहेत.
२. कोणताही शारीरिक आजार नसताना शरीरावर परिणाम जाणवणे
चिंतेचा परिणाम तुमच्या शरीरावरही होतो. यामध्ये तुम्हाला खालील लक्षणं जाणवू शकतात:
हृदय वेगाने धडधडणे
श्वास घेण्यास त्रास होणे
पोटात गुडगुड / मळमळ
हातपाय थरथरणे / घाम येणे
जर डॉक्टरांनी तपासून काही शारीरिक आजार न सापडला, तरी ही लक्षणं सतत येत असतील, तर त्यामागे चिंता असू शकते.
३. काही ठराविक लोकांपासून किंवा प्रसंगांपासून दूर राहणे
समारंभ, मिटींग, किंवा लोकांमध्ये बोलणे यापासून टाळण्याची सवय असेल तर, ही एक प्रकारची सामाजिक चिंता असू शकते. असे टाळणे काही वेळेस समजण्यासारखे असले तरी ते सतत होऊ लागल्यास मनाच्या आरोग्याबद्दल लक्ष देणे गरजेचे आहे.
४. चिडचिड आणि बेचैनी
चिंतेमुळे मन अशांत वाटते. एखादी गोष्ट लवकर चिडवते, संयम राहत नाही, किंवा बसून राहणेही कठीण वाटते – ही चिंता व्यक्त करण्याचे मानसिक लक्षण असते.
५. झोपेच्या समस्या
रात्री झोप लागत नाही? मध्येच जाग येते आणि पुन्हा झोप येत नाही? किंवा सकाळी झोपून उठल्यानंतरही थकवा वाटतो? हे सर्व झोपेच्या तक्रारी चिंतेमुळे होऊ शकतात.
कधी मदतीची गरज असते?
वरीलपैकी अनेक लक्षणं जर तुम्ही रोज अनुभवत असाल, आणि त्यामुळे तुमचे दैनंदिन आयुष्य, नातेसंबंध किंवा कामकाज प्रभावित होत असेल – तर ही वेळ आहे मदत घेण्याची.
चिंता ही उपचार करण्यासारखी गोष्ट आहे. योग्य समज, औषधोपचार किंवा समुपदेशन (थेरपी) यांच्या सहाय्याने खूप चांगले परिणाम मिळतात.
पहिला पाऊल उचला – आजच मदत घ्या
जर तुम्हाला वाटत असेल की ही लक्षणं तुमच्यात आहेत, तर कृपया घाबरू नका. तुम्ही एकटे नाही आहात. योग्य उपचार आणि मार्गदर्शनाने तुम्ही पूर्णपणे बरे होऊ शकता.
